ԵՐԵՎԱՆ, 28 օգոստոսի — Sputnik. Իվուարցի հարձակվող Անիսետ Ուռան հանդես կգա Վանաձորի «Լոռի» ֆուտբոլային ակումբում։ Մարզիկը երկու տարվա պայմանագիր է կնքել ակումբի հետ։ Այս մասին հայտնում է «Լոռի» ֆուտբոլային ակումբի Facebook-ի պաշտոնական էջը։
«20-ամյա ֆուտբոլիստը Հայաստան է ժամանել Կոտ Դ՛Իվուարյի Պրեմիեր լիգան ներկայացնող «Աֆրիկա Դ՛Աբիջան» թիմից և «Լոռիում» Ուռան հանդես կգա 29 համարի մարզաշապիկով։
Ֆուտբոլը որպես բիզնես. որքան է վաստակել «Արարատ–Արմենիան» և դեռ որքան կարող է վաստակել
Նա խաղում է նաև իր երկրի Մ21 հավաքականի կազմում։
ԵՐԵՎԱՆ, 15 հունվարի – Sputnik. Պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտիկ, աշխարհի չեմպիոն Արթուր Աբրահամն ավարտում է մարզական կարիերան։ Տեղեկությունը Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում հաստատել է բռնցքամարտիկի մամուլի խոսնակ Սիրան Գրիգորյանը։
«Արթուր Աբրահամը վերջին անգամ մենամարտել է երկու տարի առաջ, դրանից հետո նա մենամարտեր չի ունեցել։ Բայց երկու տարի առաջ դեռ չէր որոշել կարիերան ավարտել», – ասաց Գրիգորյանը։
Պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտիկն այժմ զբաղվում է իր անձնական հարցերով, ընտանիքով, ինչպես նաև աշխատում է իր վաղուց փայփայած նախագծի վրա։
«Դեռ 10 տարի առաջ Արթուր Աբրահամը ձեռք է բերել հողատարածք իր հայրական թաղամասում` Ներքին Չարբախում, և ծրագրել է այդտեղ մշակութային կենտրոն բացել։ Կենտրոն կկարողանան հաճախել թե՛ տղաները, թե՛ աղջիկները, կլինեն տարբեր խմբակներ», – ասաց Գրիգորյանը։
Ֆուտբոլասեր թենիսիստը. ինչպես Էդուարդ Քալանթարյանը մահացած դերասանին «նկատեց» տրիբունայում
Նշենք, որ 41-ամյա Արթուր Աբրահամը 2005-2009 թթ. եղել է IBF վարկածով միջին քաշային աշխարհի չեմպիոն՝ կատարելով 10 արդյունավետ տիտղոսի պաշտպանություն։ Նա 2009-ից հանդես էր գալիս երկրորդ միջին քաշային կարգում։ 2015–ին նրան շնորհվել է Երևանի պատվավոր քաղաքացու կոչում։
ԵՐԵՎԱՆ, 15 հունվարի – Sputnik. Էդուարդ Քալանթարյանին մարզասերները Հայաստանում լավ են ճանաչում։ Նա հայտնի մեկնաբան է. ոմանք նրան միայն որպես ֆուտբոլային մեկնաբան գիտեն, բայց պարզվում է` Քալանթարյանը մեծ հաճույքով մեկնաբանում է նաև այլ մարզաձևերի մրցումները։
Թենիսն աշխարհում սիրված մարզաձևերից մեկն է։ Էդուարդի` այս մարզաձևի ընտրության «մեղավորը» հայրն է։ Սպորտին նվիրվելու գործընթացը Քալանթարյանի համար սկսվեց 5 տարեկանից, երբ հայրը նրան թենիսի խմբակ տարավ։ Դրանից հետո սպորտը Քալանթարյանի համար դարձավ ոչ միայն զբաղմունք, այլ նաև կենսակերպ ու աշխատանք։
«Հայրս թենիսի աշխարհում հայտնի շատ մոտ ընկեր ուներ` նախկին ԽՍՀՄ բազմակի չեմպիոն Հրանտ Կարապետյանը։ Հենց նրա մոտ առաջին քայլերը կատարեցի այս մարզաձևում»,–պատմում է Քալանթարյանը։
Տղան շարունակեց մարզվել է թենիսով, բայց գնալով գիտակցում էր, որ կարող էր խաղալ Հայաստանի ֆուտբոլի հավաքականում։
«Հայրս պահանջում էր, շատ ուշադիր հետևում էր թենիսի իմ մարզումներին, ես էլ մարզվում էի, որպեսզի ուժեղ թենիսիստ դառնամ։ Բայց որքան թենիսով շատ էի զբաղվում, այդքան հասկանում էի, որ ավելի լավ ֆուտբոլ եմ խաղում։ Ու ոչ բարձրաձայն հորս հետ միշտ վիճում էի, թե ինչու է ինձ թենիսի տարել, այլ ոչ թե ֆուտբոլի։ Փառահեղ թենիսիստ ինձանից դուրս չեկավ, բայց մինչև հիմա վստահ եմ` եթե ֆուտբոլի գնայի կարող էի նույնիսկ խաղալ մեր ազգային հավաքականում։ Միգուցե շատ բարձր է հնչում, բայց ես գտնում եմ, որ այդ հնարավորությունն ունեի»,- ասում է Էդուարդը։
Մարտի դաշտում մենք չենք պարտվել. ինչպես ֆուտբոլիստ խաղընկերները դարձան մարտական ընկերներ
Բանակից վերադառնալուց հետո՝ 2003 թվականին, նա մասնակցել է Համահայկական խաղերին։ «Պրոֆեսիոնալ կարիերայի ընթացքում Հայաստանի առաջնություններում հաղթանակներ շատ եմ ունեցել, բայց ամենակարևոր հաջողությունն ինձ համար գրանցվել է Իրանում 1997 թվականին, որտեղ հաղթանակի հասա ITF (թենիսի միջազգային ֆեդերացիա) մրցաշարում։ Մինչև հիմա ITF արխիվում այդ հաղթանակը կա»,–ժպիտով հիշում է մեկնաբանը։
Իսկ ավելի ուշ թենիսը նրա համար դարձավ պարզապես հաճելի զբաղմունք և շարունակվում է այդպիսին լինել մինչ օրս։
23–ամյա պատանին շատ պատահական հայտնվում է հեռուստաշխարհում։ Ընկերը` Դավիթ Ալավերդյանը, տեղեկացնում է, որ «Հանրային հեռուստատեսությունում» մարզական մեկնաբանի աշխատատեղ կա։
«Գնացի փորձարկման, դրական արձագանքներ եկան (ժպտում է)։ Բայց այն ժամանակ «Հանրայինում» աշխատանքի անցնելու համար շատ արգելքներ էր պետք հաղթահարել։ Ու քանի որ աշխատանքի ընդունվելու գործընթացը ձգձգվում էր, մեկնեցի Մոսկվա, որտեղ իմ ընկերոջ հետ զբաղվում էի թենիսի մարզչի աշխատանքով։ Բայց երկար չդիմացա, մոտ հինգ ամիս անց վերադարձա»,–պատմում է Էդուարդը։
Այդ ընթացքում Սլավա Սարգսյանի հետ կապի մեջ լինելով իմացել է, որ կարող է արդեն անցնել աշխատանքի ու մեկնաբանել 2004թ.–ի Աթենքի օլիմպիական խաղերը։ «Առաջին ֆուտբոլային մեկնաբանությունս էլ կայացավ հենց այդ խաղերի շրջանակում։ Եզրափակիչում Արգենտինան հաղթեց Պարագվային։ Այսպես սկսվեց իմ` մեկնաբանի և լրագրողի կարիերան»,- հիշում է Քալանթարյանը։
Ուղիղ եթերում աշխատանքը մեծացնում է սխալվելու, հավանականությունը, մանավանդ եթե մրցումը կամ խաղը տևում է ժամեր։ «Ժամանակին կամաչեի այս մասին խոսել, բայց հիմա կպատմեմ, որովհետև շատ վաղուց է եղել»,–անկեղծանում է Էդուարդը։
«Հանրայինին» զուգահեռ նա աշխատել է «Հայ TV»-ում, որտեղ մեկնաբանել է Ֆրանսիայի ֆուտբոլի առաջնության խաղերը։ «Մի մեկնաբանության ժամանակ ես տրիբունայում տեսա մի մարդու, որը շատ նման էր հանրահայտ դերասան Ժան Գաբենին, ու ասեցի, որ նա էլ եկել է խաղին հետևելու։ Ընդմիջմանը մի երկրպագու զանգել էր հեռուստաընկերություն ու ասել, որ Գաբենը վաղուց մահացել է։ Երկրորդ կեսում ես այլևս չհիշատակեցի Գաբենին, իսկ հաջորդ օրը մեկ այլ խաղի ժամանակ ներողություն խնդրեցի իմ ասածի համար, բայց իրավիճակը փրկելու համար ասեցի` ճշտել եմ, որ տրիբունայում եղել է Գաբենի եղբայրը», - ծիծաղելով հիշում է Էդուարդը։
Քալանթարյանը երկու զավակ ունի։ Աղջիկը` Նատալին, փոքր հասակում շատ հաղթանակներ ուներ լողի մրցումներում, զբաղվում է նաև թենիսով։
Իսկ որդին` Դավիթը, դեռ հինգ տարեկան է։ «Շատ կուզեի, որ Դավիթը դառնա լավ ֆուտբոլիստ։ Անկասկած փորձելու ենք։ Բայց մեկ կամ երկու տարի հետո արդեն կհասկանանք` արդյոք կարող է որդիս ֆուտբոլիստ դառնալ», - ասում է Քալանթարյանը։
Համենայնդեպս, որդու ծնվելուց հետո ընկերները, հարազատները նրան «Բարսելոնայի» մի քանի մարզահագուստ են նվիրել` ակնարկելով, որ գուցե երեխան իրագործի հոր երազանքը։
Մեր զրույցի վերջում Էդուարդից ճշտեցի, թե ինչ մարզիկներ են նրա մոտ անջնջելի հետք թողել։ Ներկայացնում ենք նրա սիրելի մարզիկների ցանկը.
Քալանթարյանն առանձնակի շեշտեց ռուսական հոկեյի նկատմամբ իր սերը, ու չկարողացավ առանձնացնել մեկ հոկեյիստի։ «Շատ- շատ էի սիրում Սերգեյ Ֆյոդորովին, շատ էի սիրում Ալեքսեյ Յաշինին, բայց բոլորից շատ ինձ համար կա ու կլինի Ալեքսանդր Օվեչկինը»։
Էդուարդի հետ շատ երկար կարելի է խոսել տարբեր մարզաձևերի մասին։ Բայց կարծում եմ` թենիսի կորտում, ֆուտբոլի դաշտում, թե մեկնաբանի բարձրախոսի մոտ նստած` Էդուարդ Քալանթարյանն իր գործն անում է սիրով, պատասխանատվությամբ ու նվիրումով։
Ռուսական արտադրության C-400 զենիթահրթիռային համակարգերի խաղաղ էքսպանսիան Եվրասիայի նորանոր երկրներ է ընդգրկում։ Չինաստանից, Թուրքիայից, Հնդկաստանից հետո «Տրիումֆ»-ով վերազինման են պատրաստվում Բելառուսի Հանրապետության Ռազմաօդային ուժերն ու ՀՕՊ-ը։ C-400 համակարգերի ձեռքբերման գործընթացում են նաև Իրաքը, Քաթարը և Մարոկկոն (Աֆրիկյան մայրցամաքի հյուսիս-արևմուտք): Մոլորակում C-400 զենիթահրթիռային համակարգի հաջող տարածման հիմքը մոտ անալոգների բացակայությունն է, բացառիկ մարտական բնութագրերը։
Ալեքսանդր Խրոլենկո, ռազմական վերլուծաբան
Բելառուսի Հանրապետության զինված ուժերի ռազմաօդային ուժերի և հակաօդային պաշտպանության զորքերի հրամանատար, գեներալ-մայոր Իգոր Գոլուբը հունվարի 14-ին հայտարարել է C-400 «Տրիումֆ» նորագույն համակարգերով ՀՕՊ ստորաբաժանումների վերազինման մասին, որոնք հատուկ մշակված են ԱՄՆ-ի ռազմաօդային ուժերի հինգերորդ սերնդի F-22 և F-35 կործանիչների մարտական հնարավորությունների հաշվառմամբ (ՆԱՏՕ-ն պլանավորում Է Եվրոպայում հարյուրավոր F-35-ներ տեղակայել):
Բացի այդ, զորքերում ընթանում են «Панцирь-С» զենիթահրթիռային-հրանոթային համալիրի յուրացման նախապայմանագրային աշխատանքները։ Կնքվել են Մի-35 բազմանպատակային հարվածային ուղղաթիռների և ռուսական արտադրության Սու-30ՍՄ կործանիչների երկրորդ խմբաքանակի մատակարարման պայմանագրեր: Բելառուսական զորքերը 2021 թվականին սպառազինության մեջ կներառեն «Противник-Г» և «Восток» նոր ռադարները:
Ավելի վաղ երկրի օդային տարածքի պահպանության մարտական հերթապահության էր անցել (Բարանովիչի շրջանում) ռուսական արտադրության S-դիապազոնի նոր «Сопка-2» եռակոորդինատային ռադիոլոկացիոն համալիրը: Արևմուտքի պատժամիջոցներն ու տնտեսական դժվարությունները Ռուսաստանը բելառուսական բանակի համար դարձնում են սպառազինության միակ մատակարարը։
Բելառուսի Հանրապետության երկինքն անառիկ ամրություն է դառնում ցանկացած ագրեսորի համար։ ՌՕՈւ-ի և ՀՕՊ-ի զորքերը սովորում են մարտական խնդիրներ լուծել ամենաբարդ իրադրությունում՝ հաշվի առնելով հակառակորդի կողմից հրթիռային զենքի և անօդաչու թռչող սարքերի կիրառման սիրիական, լիբիական և ղարաբաղյան փորձը:
Ռուսաստանի հետ ակտիվ ռազմատեխնիկական համագործակցությունն ամրապնդում է աշխարհի հիսուն երկրների, այդ թվում՝ ԱՊՀ յոթ երկրների անվտանգությունն ու ինքնիշխանությունը։ Արտերկրի մասնագետներն առավել արդյունավետ պաշտպանական գործիքներ են համարում ՌԴ արտադրության մարտական ինքնաթիռներն ու ՀՕՊ համակարգերը։
Չինաստանը դարձավ С-400 «Триумф» զենիթահրթիռային համակարգերի առաջին արտասահմանյան պատվիրատուն։ С-400 ԶՀՀ-ների երկու գնդային փաթեթների մատակարարման ռուս-չինական պայմանագրի մասին հայտնի է դարձել 2014 թվականի նոյեմբերին: Մեկ փաթեթի կազմում են շարժական հրամանատարական կետը, արձակման կայանքների երկու դիվիզիոնը, ռադիոլոկացիոն կայանները և երկու տեսակի ավելի քան 120 նորագույն զենիթային կառավարվող հրթիռներ:
«Տրիումֆներից» առաջին հաջող կրակոցները չինացի մասնագետները կատարել են 2018 թվականի դեկտեմբերին, և մոտ 250 կմ հեռավորության վրա խոցել են 3000 մ/վ արագությամբ թռչող բալիստիկ թիրախը: С-400 համակարգերի երկրորդ գնդային կոմպլեկտը Չինաստանը ստացել է 2019 թվականի դեկտեմբերին։
Չինաստանում ռուսական «Տրիումֆների» հիմնական առավելություն են համարում մինչև 400 կիլոմետր գործողության հեռահարությունը (ինչը չի կարող աշխարհի ոչ մի «երկիր-օդ» հրթիռային համակարգ), հակառակորդի անօդաչու թռչող սարքերի ոչնչացման ունակությունը՝ մարտական գործողությունների ընթացքում թիրախավորումը և մեծ հեռավորությունից լրտեսությունը կանխելու համար: C-400 համակարգերը թույլ են տալիս հուսալիորեն վերահսկել ծայրամասային և վիճելի շրջանները ՉԺՀ-ի շուրջ։
Ռուսաստանն ու Թուրքիան С-400 «Триумф» ԶՀՀ մատակարարումների մասին պայմանավորվել են 2017 թվականին, պայմանագրի գինը՝ 2,5 մլրդ դոլար: Դա լուրջ ճգնաժամ առաջացրեց թուրք-ամերիկյան հարաբերություններում։ Սպառնալով պատժամիջոցներ կիրառել, ինչպես նաև հանել Թուրքիային ամերիկյան F-35 կործանիչների արտադրության ծրագրից՝ Վաշինգտոնը պահանջում էր հրաժարվել գործարքից և ձեռք բերել բացառապես ամերիկյան Patriot համալիրները։ Անկարան չկատարեց ԱՄՆ-ի վերջնագրային պահանջները, և 2019 թվականի ամռանը ստացավ C-400 զենիթահրթիռային համակարգերի չորս դիվիզիոն (առաջին փաթեթ):
Թուրքիան մտադիր է ձեռք բերել երկրորդ փաթեթը և ձևավորել ամենահուսալի և ժամանակակից համակարգը՝ երկրում կարևոր օբյեկտները պաշտպանելու համար: Անկարայի մոտ տեղակայված C-400 համակարգը փորձարկումների ընթացքում F-16 Fighting Falcon կործանիչ է հայտնաբերել ՌՏԿ-ի գործողության գոտու սահմանին՝ 600 կիլոմետր հեռավորության վրա:
Ինչպես զսպել ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի «ախորժակը»․ ՌԴ միջուկային ուժերի զորավարժությունները
Այսինքն, մարտական հերթապահության ռեժիմում, երբ օդային թիրախների հայտնաբերումն ու ոչնչացումն իրականացվում է ավտոմատ ռեժիմով, F-16 Fighting Falcon կործանիչները կարող են «Տրիումֆի» կողմից ոչնչացվել Անկարայից 400 կմ հեռավորության վրա։ Թուրքիային С -400 զենիթահրթիռային համակարգերի երկրորդ փաթեթ (գնդի) մատակարարելու վերաբերյալ սկզբունքային համաձայնություն է ձեռք բերվել 2020 թվականի հունիսին:
Հնդկաստանը 2018 թվականի հոկտեմբերին C-400-ի հինգ գնդային փաթեթների մատակարարման 5,43 մլրդ դոլարի պայմանագիր է կնքել: Դելիում վճռական են տրամադրված՝ չնայած ԱՄՆ-ի աննախադեպ ճնշմանը։ The Times Of India հրատարակության տվյալներով՝ ռուսական «Տրիումֆները» կտեղակայվեն Հնդկաստանի արևմտյան, հյուսիսային և արևելյան շրջաններում (հաշվի առնելով Չինաստանի եւ Պակիստանի կողմից սպառնալիքների դաշտը) և հեղափոխություն կդառնան երկրի ՀՕՊ համակարգում:
С-400 զենիթահրթիռային համակարգի շահագործման և մարտական կիրառման ուսուցման համար 100 հնդիկ մասնագետներից կազմված առաջին խումբը Ռուսաստան կժամանի մինչև 2021 թվականի հունվարի վերջը: Հնդկաստանում «Տրիումֆների» առաջին գնդային փաթեթը նախատեսվում է սպառազինության վերցնել 2021 թվականի վերջին: Ռուսաստանը մտադիր է մինչև 2025 թվականը մատակարարել C-400 ԶՀՀ-ների բոլոր հինգ գնդային փաթեթներ:
«Տրիումֆների» ձեռքբերման բանակցություններ են վարում Մարոկկոն, Քաթարը, Իրաքը։ Ավելի վաղ ռուսական C-400 զենիթահրթիռային համակարգի ձեռքբերման հարցում շահագրգռվածություն էին հայտնել Ալժիրը, Վիետնամը, Եգիպտոսը, Սաուդյան Արաբիան, ընդհանուր առմամբ՝ 12 երկիր:
Արտասահմանյան պահանջարկը գերազանցում է արտահանողի առաջարկը (վերազինման գերակայությունը շարունակում են մնալ Ռուսաստանի Օդատիեզերական ուժերը)։ Թեև ԱՄՆ-ի Պատժամիջոցների միջոցով հակառակորդներին հակազդելու մասին օրենքով (նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից ստորագրվել է 2017 թվականի օգոստոսին) այդ պետությունների դեմ կարող են պատժամիջոցներ սահմանել: Ոչինչ չի կանգնեցնի աշխարհի լավագույն C-400 մեծ հեռահարության հակաօդային պաշտպանության համակարգին իր ճանապարհին։
«Տրիումֆ» համակարգերը փոխում են աշխարհը։ Եթե C-400 զենիթահրթիռային համակարգերը ձեռք բերի, օրինակ, Իրանը, Պարսից ծոցի գոտում ԱՄՆ-ի ավիակիրներն անօգուտ խաղալիքների կվերածվեն։ Վաշինգտոնն անխուսափելիորեն ստիպված կլինի շտկել աշխարհայացքի հայեցակարգը, «վերաիմաստավորել իր ոճը» Իրանի հետ երկխոսության հարցում։ Եվ դա արդեն տեղի է ունենում Իրաքում։
Իրաքում ԱՄՆ դեսպանատունն ու ռազմակայանները պարբերաբար հրթիռակոծվում են։ Ամերիկյան զենիթահրթիռային համալիրները չեն կարողացել անդրադարձնել հրթիռային հարձակումները։ Հրթիռները պայթել են Բաղդադի «կանաչ գոտում», ինչը ԱՄՆ-ին ստիպել է տարհանել դիվանագիտական անձնակազմի մեծ մասը և իրաքցիներից վարձակալել Ռուսաստանից ձեռք բերված «Панцирь-С» ԶՀՀ-ն:
Սակայն վերադառնանք C-400 զենիթահրթիռային համալիրներին։ «Տրիումֆի» կարևոր առավելություններն են ՌՏԿ-ի շրջանաձև տեսադաշտը և չորս տեսակի հրթիռների կիրառման ճկունությունը (բազմամակարդակ ՀՕՊ-ի ձևավորում): Տարբեր տիպի հրթիռների օգտագործումը թույլ է տալիս արդյունավետ կերպով խոցել գերձայնային թիրախները, մարտական ավիացիան, անօդաչու սարքերը, թևավոր, տակտիկական և բալիստիկ հրթիռները բարձրությունների ողջ մատչելի տիրույթում՝ 5 մետրից մինչև 30 կմ, և հեռահարության տիրույթում՝ 400 կմ-ից մինչև 2 կմ:
Ադրբեջանում թուրքական ավիաբազաների տեղակայումն ուղղակի մարտահրավեր է ՌԴ–ին և Իրանին
«Տրիումֆի» մեկ մարտկոցը կարող է ունենալ մինչև 72 հրթիռ և միաժամանակ գնդակոծել մինչև 36 թիրախ, որոնք թռչում են մինչև 4800մ/վրկ արագությամբ: С -400 համակարգը կարող է ինտեգրել տարբեր տիպի զենիթահրթիռային համակարգերը (С-300, Панцирь-С1, Тор-М1) և կառավարել տարբեր հեռահարության ՀՕՊ միջոցների ցանցը՝ ռադիոէլեկտրոնային հակազդման ցանկացած պայմաններում:
Ի դեպ, արդեն 2021 թվականին ռուսական զորքերը կստանան C-500 հեղափոխական համակարգը, որը պատրաստ է պատերազմի մինչև 200 կմ բարձրություններում: Ռազմատեխնիկական համագործակցության գծով Ռուսաստանի գործընկերներին ժամանակն է տեղ զբաղեցնել նոր հերթում: