Մինչև վերջին վայրկյանը հարցնում էր՝ կապրե՞մ, բժիշկ. պատմում է ռազմական բժիշկը
(Թարմացված է 08:42 18.12.2020)
Շատերի համար պատերազմը վերջացավ նոյեմբերի 10-ին, բայց բժիշկների համար այն դեռ շարունակվում է. հիմա նրանք պայքարում, կռիվ են տալիս, հաղթում, երբեմն էլ պարտվում են հանուն յուրաքանչյուր վիրավոր զինվորի կյանքի։ԵՐԵՎԱՆ, 18 դեկտեմբերի - Sputnik. Հայրը վնասվածք էր ստացել, արագ հասցրեցին Թալինի բժշկական կենտրոն։ Երբ բուժքույրը փորձեց տղային դուրս հանել վիրակապարանից, բժիշկն արգելեց՝ ասելով.
©
Sputnik / Andranik Ghazaryan
«Այս տղան բժիշկ է դառնալու, թողեք՝ թող մնա»։
Բառերն ուժ ունեն. առաջին անգամ այդ օրը տղան մտածեց բժիշկ դառնալու մասին։
Մի քանի տարի անց Սահակ Գևորգյանն ընդունվեց ԵՊԲՀ ռազմաբժշկական ֆակուլտետ։ Անկեղծանում է՝ հնարավոր է արտասահմանյան գրականությունից շատ բան չիմանա, բայց դպրոցական նստարանից տարված է եղել հայոց պատմությամբ։ Ու հասկացել է՝ մեր երկրին ռազմական բժիշկներ են պետք։
Ուսանողական տարիներին էլ հերթական դիպվածով մասնագիտացումն ընտրեց՝ անեսթեզիոլոգ-ռեանիմատոլոգ։ 2016-ի քառօրյա պատերազմի առաջին օրվանից բժիշկ Գևորգյանն Արցախում էր, այն խմբի կազմում, որը սանավիացիայով Արցախից տարհանում էր ծանր վիրավորներին։
Սեպտեմբերի 27-ի առավոտյան աչքերը բացեց պատերազմի լուրով։ Թեպետ շաբաթներ առաջ էր զորացրվել բանակից, բայց նախկին ռազմական բժիշկ չի լինում։ Տան մի անկյունում արտակարգ դեպքերի պայուսակն էր՝ քնապարկով, զինվորական հագուստուվ և առաջին անհրաժեշտության այլ պարագաներով. վերցրեց ու շտապեց որպես կամավոր ներկայանալ։
ՀՀ պաշտպանության նախարարն այցելել է վիրավոր զինվորներին. լուսանկարներ
«Պարզվեց՝ ճանապարհներն անվտանգ չեն, ու հենց այնպես չես կարող վեր կենալ-գնալ, կարող է տեղ չհասնես։ Եթե գնայի ու տեղ չհասնեի, դեռ մի բան էլ ինձ օգնություն պետք լիներ, էլ ինչ իմաստ ուներ գնալս։ Ուստի համբերատար սպասում էի»,- պատմում է բժիշկը։
Իսկ մինչ այդ Սահակ Գևորգյանը հարյուրավոր մյուս բուժաշխատողների հետ միասին իր բաժին կռիվը սկսեց մայրաքաղաքում, ուր տեղափոխվել էին բազմաթիվ ծանր վիրավորներ։ Հոկտեմբերի կեսերին մեկնեց Արցախ։
©
Photo : provided by Sahak Gevorgyan
Սահակ Գևորգյանը մարտական ընկերների հետ
«Մեկնելիս չէի մտածում հետ չգալու մասին... Աղջիկներիս էլ հրաժեշտ տալու ժամանակ խոստացա. «Պապան հետ կգա»։ Իսկ իմ աղջիկները գիտեն, որ ես միշտ խոսքիս տերն եմ»,- պատմում է բժիշկը։ Խոստովանում է՝ հետ չգալու շանս բոլորն ունեին։ Ապրիլյանի հետ համեմատելու չէ. այն ժամանակ մարտերը հիմնականում դիրքային էին, իսկ հիմա թշնամու թիրախն անգամ խորը թիկունքում էր։
«Մեր թշնամին բարոյական բոլոր նորմերն անցել է. կրակում է շտապօգնության մեքենայի վրա, հիվանդանոցի, ծննդատան ուղղությամբ հրթիռներ արձակում։ Ինքս Կարմիր Շուկայից վիրավորի էի տարհանում, գլխիս վերևում ԱԹՍ-ն էր պտտվում։ Հասկանում ես, որ ամեն ինչ կարող է լինել, բայց այլ տարբերակ չկար։ Աստծո օգնությամբ ամեն անգամ տեղ էինք հասնում»,- պատմում է բժիշկը։
©
Photo : provided by Armine Eghiazaryan
Վիրահատությունները Ստեփանակերտի հանրապետական հիվանդանոցի նկուղում էին անում։ Լինում էին դեպքեր, երբ թևաթափ էր լինում, բայց դա վիրավոր զինվորը չպետք է տեսներ, քանի որ հավատում է՝ քեզ մոտ է հասել, ուրեմն ապրելու է։
«Իհարկե, ծանր է, բարդ է, բժիշկն էլ է մարդ, էմոցիաներդ հաճախ խեղդում են, կոկորդդ սեղմվում է. 18-19 տարեկան երեխաներ... Աչքեր կան, մինչև այսօր հիշում եմ... Չկարողացանք փրկել, չստացվեց... Իսկ ինքը մինչև վերջին վայրկյանը հարցնում էր՝ կապրե՞մ, բժիշկ...»։ Այս բառերի հետ հաղթանդամ բժշկի ձայնը փոխվում է, շրթունքները սեղմվում են...
Ասում է՝ հավատի ու չդադարող պայքարի շնորհիվ նաև հրաշքների են ականատես լինում։ Երբ բոլոր կանխատեսումներն ասում են՝ անհույս է, բայց բժիշկը չի հանձնվում ու...
«Այսօր այդպիսի շատ երեխեք կան, վերականգնողական կենտրոններում բուժվում են։ Շատերը հաշմանդամություն ունեն, բայց ապրում են, մեր հերոս երեխեքը կան»,- ժպիտով ասում է բժիշկը։
Շտապել է օգնության, բայց դիվերսանտների ծուղակն է ընկել. ռազմական բժիշկ Սաշա Ռուստամյանը
Հետո ավելացնում է՝ Աստծո միջամտությունն էլ կա...
«Մեր գործում Աստծո մատը միշտ խառն է... Շատ դեպքեր են եղել այս տարիների ընթացքում, մեկը միշտ եմ հիշում։ Շտապօգնությունը մի հիվանդի բերեց, մոտեցա, դեռ օրդինատոր էի. բժշկական բոլոր պարամետրերով հիվանդը մահացած էր։ Ես շրջվեցի, որ գնայի, ու այդ պահին ոնց որ ինչ-որ մեկը ձեռքիցս բռներ ու հետ բերեր։ Ես իսկապես զգացի այդ ձեռքը։ Հետ գնացի, շարունակեցինք թիմով աշխատել, սրտի աշխատանքը վերականգնեցինք, առավոտյան արդեն գիտակցություն ուներ»,- պատմում է բժիշկն ու կատակում՝ միգուցե միստիկ է հնչում, բայց այսքան տարի անց էլ այդ ձեռքը զգում է։
©
Photo : provided by Sahak Gevorgyan
Սահակ Գևորգյանը վիրահատության ժամանակ
Վերադառնալով պատերազմի թեմային՝ բժիշկը նշում է.
«Սպիտակ բանակը ոչ մի անգամ ու ոչ մի հարցում չի նահանջել... Առհասարակ, ես չեմ համարում, որ մեր բանակը բարոյալքվել կամ պարտվել է։ Վիրավոր զինվորն ասում էր՝ բժիշկ, շուտ արա, գնամ ընկերներիս մոտ»։ Ասում էի՝ դու չես կարողանալու գնալ, դու էլ չես կարող իրենց օգնել»։ Ասում էր՝ «Չէ, բժիշկ, սխալվում ես, եթե կռվելով էլ չկարողանամ օգնել, կնստեմ, փամփուշտը կլիցքավորեմ»։ Ես գիտեի, որ ինքը էլ հետ չի գնալու, ես գիտեի, որ իրեն քնացնելու ու Երևան եմ ուղարկելու, իրեն դա չէի ասում, բայց ինքը քնելուց առաջ վստահ էր, որ գնալու է առաջնագիծ՝ ընկերների մոտ»,- պատմում է բժիշկն ու ավելացնում, որ նման պատմությունները շատ են եղել։
Մոտ երկու շաբաթ է անցկացրել Արցախում, ասում է՝ առանձին հիշողություններ չունի մարդկանց, դեպքերի մասին. ամեն ինչ շատ էր, էմոցիաներ, ծանրաբեռնվածություն, անվերջ աշխատանք, սկսվող ու չավարտվող հերթափոխ։ Միայն մի օրն է հիշում. ասում է՝տարբերվող «ուրախ» օր էր, որովհետև թեթև վիրավորներ էին լինում։ Արցախում ամսաթվերը խառնվել էին, անգամ չի էլ հիշում, թե դա երբ էր։
©
Sputnik / Asatur Yesayants
Ավելացնում է՝ շատերի համար պատերազմը վերջացավ նոյեմբերի 10-ին, բայց բժիշկների պատերազմը դեռ շարունակվում է։ Մեծ թվով վիրավորներ ունենք, հիմա պայքար է նրանց կյանքերը փրկելու համար, դրանից հետո էլ նրանց կյանքի որակը բարձրացնելու համար համառ կռիվն է լինելու։
«Դժվար է, հիմա ծանր է, բայց մենք պետք է ոտքի կանգնենք, չի կարելի ընկճվել, չի կարելի հանձնվել...»։
Հ.Գ. Բժիշկ Սահակ Գևորգյանի հետ պատահաբար եմ ծանոթացել ամիսներ առաջ։ Քույրս կյանքի ու... սահմանագծում էր։ Երբ այլևս չկարողացա զսպել հեկեկոցս, որովհետև կանխատեսումները հօգուտ քրոջս չէին, բժիշկ Սահակը խիստ ձայնով ասաց. «Լացել չի կարելի, պետք է հավատալ Աստծուն։ Հիմա պատերազմ է, մենք պետք է կռվենք ու պետք է հաղթենք...»։
Ամեն անգամ թևաթափ լինելիս հիշում եմ. «Պատերազմ է, պետք է հաղթենք»։
Արամ MP3-ն ու Գուրգեն Դաբաղյանը ներկայացրել են «Թամզարայի» իրենց տարբերակը. տեսանյութ
(Թարմացված է 12:50 08.03.2021)
Երկու ժամ է, ինչ ստեղծագործությունը հայտնվել է YouTube-ում և արդեն ավելի քան 4000 դիտում ունի։ ԵՐԵՎԱՆ, 8 մարտի - Sputnik. Արամ MP3-ն ու Գուրգեն Դաբաղյանը նոր մեկնաբանությամբ են ներկայացրել ժողովրդական «Թամզարա» ստեղծագործությունը:
Հանրության դատին ներկայացրած ստեղծագործության գործիքավորումն իրականացրել է Նիկ Եգիբյանը, իսկ տեսահոլովակի անիմացիայի հեղինակն Արամայիս Հայրապետյանն է:
Ստեղծագործությունը երկու ժամ է, ինչ հայտնվել է YouTube-ում և արդեն ավելի քան 4000 դիտում ունի։
Դե պարի քոչարի. Արամ MP3-ի չելենջին միացել են հայեր աշխարհի տարբեր մասերից
Նշենք, որ «Թամզարան» Սուքիաս Էփրիկյանի «Պատկերազարդ բնաշխարհիկ բառարանում» հանդիպում է որպես հայկական բնակավայրի անվանում: Ըստ Կոմիտասի՝ «Թամզարան» հարսանեկան երգ-պար է, որտեղ գլխավոր դերը վերապահվել է գյովնդբաշուն (պարագլուխ) ու նրա օգնականին: Իսկ հարսն անպայման կանգնում էր քավորի` կնքահոր կողքը: Այժմ «Թամզարան» կորցրել է իր երբեմնի ծիսական նշանակությունը և կատարվում է գրեթե բոլոր համայնքային միջոցառումների ու խնջույքների ժամանակ:
Աշոտ Ղազարյանի թոռնուհին հիացրեց «Ну-ка все вместе!» շոուի ժյուրիին. տեսանյութ
Դիլիջանի թունելում երթևեկության խոչընդոտ է առաջացել. բեռնատարի կցորդ է փչացել
(Թարմացված է 13:24 08.03.2021)
«Ճանապարհային դեպարտամենտը» վարորդներին հորդորում է զգոն լինել Դիլիջանի թունելի հատվածում։ ԵՐԵՎԱՆ, 8 մարտի - Sputnik. Դիլիջանի թունելում կցորդի անսարքության պատճառով առաջացել է երթևեկության խոչընդոտ։ Տեղեկությունը հայտնում է ՏԿԵՆ «Ճանապարհային դեպարտամենտը։
Ողբերգական ավտովթար Երևանի Հալաբյան փողոցում. վարորդն ու ուղևորը մահացել են
«Թունելը սպասարկող ընկերության անձնակազմն իրականացնում է երթևեկության կազմակերպման աշխատանքներ, մինչև խնդրի կարգավորումը։ Հորդորում ենք վարորդներին տվյալ հատվածում լինել զգոն և պահպանել երթևեկության կանոնները»,–նշված է հաղորդագրության մեջ։
«Ճանապարհային դեպարտամենտն» ավելի վաղ տեղեկացրել էր, որ մարտի 8-ին՝ ժամը 10։30-ի դրությամբ, Թալինի, Արթիկի, Ախուրյանի, Աշոցքի, Աբովյանի, Հրազդանի, Սևանի, Իջևանի, Նոյեմբերյանի, Բերդի, Թումանյանի, Սպիտակի, Դիլիջանի, Գավառի, Ապարանի, Վանաձորի, Տաշիրի տարածաշրջաններում թույլ ձյուն է տեղում։
Դիլիջանի ոլորանները և Վարդենյաց լեռնանցքը փակ են կցորդիչով տրանսպորտային միջոցների համար։ Գորիսի տարածաշրջանի ավտոճանապարհներին մառախուղ է, տեսանելիությունը՝ 30 մետր։
Միջպետական և հանրապետական նշանակության մյուս ավտոճանապարհները բաց են։
Խոշոր վթար Սամարայի մոտակայքում. 7 մարդ է մահացել, հայտնի են դեպքի մանրամասները
թեգերը:
Ուղղաթիռի կործանման հետևանքով մահացել է ֆրանսիացի միլիարդատեր Օլիվիե Դասսոն
(Թարմացված է 13:23 08.03.2021)
Օլիվիե Դասսոն հայտնի ավիաարդյունաբերողների ընտանիքից էր։ Նրա հետ մահացել է նաև ուղղաթիռի օդաչուն։ ԵՐԵՎԱՆ, 8 մարտի – Sputnik. Ֆրանսիացի քաղաքական գործիչ և միլիարդատեր Օլիվիե Դասսոն մահացել է Նորմանդիայում՝ Ֆրանսիայի հյուսիս-արևմուտքում, մասնավոր ուղղաթիռի կործանման պատճառով։ Տեղեկությունը հայտնում է ՌԻԱ Նովոստին։
Նշվում է, որ երեկ ուղղաթիռն ընկել է Նորմանդիայի Տուկ կոմունայում։ Բացի «Հանրապետականներ» կուսակցության ներկայացուցչից, կործանման պատճառով մահացել է նաև օդաչուն։
Խոշոր վթար Սամարայի մոտակայքում. 7 մարդ է մահացել, հայտնի են դեպքի մանրամասները
Քաղաքական գործչի մահվանն արդեն արձագանքել է Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը, որը գրառում է արել Twitter-ում։
«Օլիվիե Դասսոն սիրում էր Ֆրանսիան։ Խոշոր գործարար, տարածքային պատգամավոր, Ռազմաօդային ուժերի պահեստային հրամանատար․ ամբողջ կյանքի ընթացքում նա չի դադարել ծառայել մեր երկրին»,-գրել է Մակրոնը։
Olivier Dassault aimait la France. Capitaine d’industrie, député, élu local, commandant de réserve dans l’armée de l’air : sa vie durant, il ne cessa de servir notre pays, d’en valoriser les atouts. Son décès brutal est une grande perte. Pensées à sa famille et à ses proches.
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) March 7, 2021
Դասսոն 69 տարեկան էր։ Նա հայտնի ավիաարդյունաբերողների ընտանիքից էր` «Dassault Group»-ի՝ 2018թ․-ի մայիսին մահացած ղեկավար Սերժ Դասոյին որդին։ Նրա կարողությունը գնահատվում է 5 միլիարդ եվրո։
թեգերը: