Հիմա փորձեր են արվում պարզել ամերիկյան ուղղաթիռների հանելուկը. դրանք հայտնվել են Ադրբեջանում ու ներկայացվում են որպես ռազմական։ Պարզվում է` ուղղաթիռները որպես քաղաքացիական են գնել, հետո ձևափոխել ռազմականի։ Իսկ թե ով ու երբ է դրանք ձևափոխել` դեռև այհայտ է։
Ասում են`ռուսական արտադրության ռազմական տեխնիկա քիչ կար, փոխարենը ակնհայտորեն շատ էր իսրայելականը։ Միաժամանակ Քնեթսեթը հետաձգում է Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հարցի դիտարկումը, սակայն Իսրայելի պաշտպանության նախարար Ավիգդոր Լիբերմանը Բաքվի շքերթին ներկա չի լինում։ Մի շարք թուրք–ադրբեջանական աղբյուրենր պնդում են, որ Լիբերմանը բացակայում էր այն պատճառով, որ Բաքվում Իրանի ներկայացուցիչներ կային։
Կարծում եմ` այդ վարկածը ոչ մի քննադատության չի դիմադրում, քանի որ դժվար թե իրեն հարգող երկրի (իսկ Իսրայելն, անկասկած, այդպիսինն է) պաշտպանության նախարարը որոշի այցելել այս կամ այն վայրը` առաջնորդվելով իր նկատմամբ անբարյացակամություն տածող անձնաց ներկա լինել–չլինելով, նույնիսկ` եթե այդ անբարյացակամությունը չափազանց մեծ է։
Այո, իհարկե. համեմատաբար էժան ածխաջրածինի դիմաց ռազմական տեխնիկայի մատակարարաման հարցում Իսրայելը դառնում է Ադրբեջանի հիմնական գործընկերենրից։ Արդեն վաղուց դա ոչ ոք չի էլ թաքցնում։
Սակայն եթե Թել Ավիվը որոշեր հայտնել Երևանի նկատմամբ իր «թշնամանքի» մասին, ապա պարոն Լիբերմանը, թեկուզ կարճ ժամանակով, պարզապես «ներկա» ստանալու համար Բաքու այցելելու ժամնանակ կգտներ։ Իսկ եթե նա ներկա չէր, ապա դա կարող է երկու բան նշանակել. կա՛մ Թել Ավիվում համարել են, որ ներկայիս իրավիճակում այցը սխալ կլինի, կա՛մ նախարարն ավելի կարևոր գործեր է ունեցել։ Երկու դեպքում էլ Հայաստանի նկատմամբ թշնամանքի մասին խոսք անգամ լինել չի կարող։
Երրորդ վարկածը, որ Լիբերմանը չէր եկել Բաքու իրանցիների այցի պատճառով, կարելի է նույնիսկ չդիտարկել` վերոհիշյալ պատճառներով։ Ընդ որում` Թեհրանը ռազմական շքերթի էր ուղղարկել ոչ թե պաշտպանության նախարարին, ու նույնիսկ ոչ էլ նրա տեղակալներին, այլ Իրանի մշակույթի և իսլամական առաջնորդման նախարար Սալեխիին։
Տվյալ դեպքում Թեհրանի ուղերձն ակնհայտ է` Իրանը նկատի ուներ, որ դիտարկում է Ադրբեջանին միայն իսլամական ու ինչ–որ չափով մշակութային ընդհանրության տեսանկյունից`հաշվի առնելով Իրանի հյուսիսում բնակվող ադրբեջանցիների քանակը։ Եվ այդ դիրքորոշումը բնական է թեկուզ միայն այն պատճառով, որ Իրանը ռազմական առումով չի համագործակցի այն երկրի հետ, որն Իսրայելի հետ սերտ կապեր ունի։ Էլ չենք խոսում այլ հնարավոր պատճառների մասին։
Տարածաշրջանում առանց այդ էլ բարդ հարաբերությունները կարծես նոր շրջադրարձերով ու բարդություններով են հարստանում։ Հայաստանում տեղի ունեցած «թավշյա հեղափոխությունից» հետո իրավիճակը մտավ իրապես արտակարգ ռեժիմի մեջ. բոլոր կողմերը փորձում են նորովի կառուցել իրենց քաղաքականությունը` կողմնորոշվելով ու շատ որոշումներ կայացնելով հենց ընթացքում։
Ու եթե Թեհրանի պահվածքը գրեթե փոփոխությունների չի ենթարկվել և Իրանը շարունակում է պահպանել օլիմպիական հանգստություն ու նախանձելի տոկունություն, ապա մնացածը այս ու այն կողմ են տատանվում։ Եվ այստեղ, ի դեպ, շատ բան կախված է այն հանգամանքից, թե որքան արագ կկողմնորոշվեն ԵԱՀԿ Մինկսի խմբի համանախագահները։
Ավելի ճիշտ ոչ թե կկողմնորոշվեն, այլ նոր քաղաքականություն մշակեն` հաշվի առնելոց նոր իրողությունները։ Թե չէ արցախյան հակամարտության խաղաղ կարգավորման երկար տարիների ընթացքում բոլոր կածաններով անցել ենք. նորերն են հարկավոր։
