Ռազմական ծախսերը պարտքո՞վ են արել. ինչու է աճում պետական պարտքն ըստ տնտեսագետի
(Թարմացված է 17:18 17.02.2021)
Տնտեսագետ Ատոմ Մարգարյանը Sputnik Արմենիայի եթերում անդրադարձել է այն գործոններին, որոնք նպաստել են Հայաստանի պետական պարտքի կտրուկ ավելացմանը վերջին երկու տարիներին, խոսել նաև պետական պարտքի օգտագործման մեթոդների մասին։Մարգարյան. «Պետական պարտքի ավելացումն աշխատելու է տնտեսական աճի, զարգացման ծրագրերի դեմ»
Տնտեսագետ Ատոմ Մարգարյանի դիտարկմամբ`պետական ֆինանսների վիճակը հասկանալի պատճառներով տարբերվում է այն կանխատեսումներից, որոնք արվում էին 2018-19 թվականներին։ Ներազդող գործոններից առաջինը բնականաբար համավարակն է, իսկ երկրորդը` 44-օրյա արցախյան պատերազմը։
«Տնտեսության համար «լոքդաունները», առևտրային և արտադրական սահմանափակումները կտրուկ նվազեցրել են պետական բյուջեի եկամուտները, այսինքն` գործող կառավարության կողմից ծախսեր անելու հնարավորությունը, իսկ մյուս կողմից պատերազմը կտրուկ ավելացրել է ռազմական ծախսերի բեռը, ու թեև պաշտոնական ձևակերպումներ դեռ չկան, բայց ըստ էության` զենք–զինամթերքի, տարբեր սպառազինությունների ձեռքբերման հիմնական աղբյուրները եղել են պարտքային և դեռ պետք է ձևակերպվեն»,– նշեց տնտեսագետը։
Մարգարյանի կարծիքով` առկա իրավիճակում, երբ երկրի տնտեսության ֆինանսական կամ բյուջետային կայունությունը արդեն իսկ խախտված է վերոհիշյալ հիմնական երկու պատճառներով, ակնառու փաստ է` դեֆիցիտի մեծացումը փաստորեն կրկնապատիկ ավելի է, քան տնտեսական կայունության նշաձողը։
Ըստ նրա` դեֆիցիտ–ՀՆԱ հարաբերակցության մեջ 3 տոկոսի գերազնացումն արդեն ստեղծում է լուրջ ռիսկեր, և բացի դրանից էլ, Հայաստանի օրենսդրության համաձայն` պետական պարտք–ՀՆԱ հարաբերակցության մեջ 60 տոկոսի գերազանցումն իր հերթին նույնպես ստեղծում է բավականին լուրջ ռիսկեր։
«Նման իրավիճակում հարկաբյուջետային կանոններին առնչվող սկզբունքի համաձայն` կառավարությունը պարտավոր է գնալ հարկաբյուջետային կոնսոլիդացիայի և սահմանափակել ծախսերի բեռը հատկապես սոցիալական ծախսերի մասով, թեև բոլորս էլ հասկանում ենք, որ ստեղծված իրավիճակում, երբ տասնյակ հազարավոր փախստականներ կան Արցախից ու հազարավոր հաշմված զիվորականներ պահանջում են հատուկ սոցիալական ծրագրերի միջոցով իրենց կարիքների ֆինանսավորում, սոցիալական ծախսերի սահմանափակումը շատ բարդ է, ուստի կառավարությունը հարկադրված դիմել է աննախադեպ ներգրավումների հատկապես ոչ ծրագրային աղբյուրներից, ինչպես օրինակ եվրոբոնդերի թողարկումն է, ինչն արվել է հրատապ և պատկառելի ծավալներով, բարձր տոկոսադրույքներով և շատ թանկ»,– նշեց տնտեսագետը։
Հայաստանը 10 տարվա եվրապարտատոմսեր կտեղաբաշխի. աղբյուր
Մարգարյանի գնահատմամբ` եթե այսօր կուտակում ենք պարտք, վաղը պետք է մարենք` վճարելով տոկոսները, ինչը կարող է գալիք տարիներին ոչ թե տոկոսներով, այլ անգամներով ավելացնել պետական պարտքի սպասարկման ծախսերը։
Ըստ նրա` պետական պարտքի ավելացումը, նրա բեռի ազդեցության մեծացումը աշխատելու է տնտեսական աճի, զարգացման ծրագրևերի դեմ` ստեղծելով ֆինանսական բուրգ, երբ կառավարությունը ստիպված է լինելու նոր պարտք ներգրավել հին պարտքը մարելու նպատակով։
Տեղեկացնենք, որ վիճակագրական տվյալների համաձայն` 2018–20 թվականներին Հայաստանի պետական պարտքն ավելացել է շուրջ 3 միլիարդ դոլարով և կազմել 8 միլիարդ դոլար, և 2021 թվականի պետական բյուջեով պետական պարտքի սպասարկմանն ուղղվելու է հավելյալ 400 միլիոն դոլար։
թեգերը:
Տեխնիկան հեռացվել է. Որոտանի համայնքապետը` ադրբեջանական կողմում խրամատներ փորելու մասին
«Տեխնիկան հեռացվել է». Որոտանի համայնքապետը` ադրբեջանական կողմում խրամատներ փորելու մասին
Համայնքապետարանի ահազանգից հետո աշխատանքները դադարել են, տեխնիկան էլ հեռացվել է։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում հայտնեց Որոտան համայնքի ղեկավար Սուրեն Օհանջանյանը։
Թե ով կամ ովքեր են միջամտել, որ ադրբեջանական կողմում աշխատանքները դադարեցվեն, համայնքի ղեկավարը դժվարանում է պատասխանել, բայց ռուսական կողմի միջամտությունը չի բացառում։
©
Sputnik / Aram Nersesyan
«Ես ոչ մի բան չեմ բացառում, պարզ է, եթե մեր Հայաստանում մեկը մի գործ է անում՝ մեր բարեկամ երկիրն է միջամտում»,- ասաց նա։
Հիշեցնենք, որ մարտի 3-ին Գորիսի փոխքաղաքապետ Իրինա Յոլյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրառում էր արել ու հայտնել` թշնամին ինժեներական աշխատանքներ է սկսել Որոտանում։ Նա ահազանգել էր, որ խաթարված ու վտանգված է գյուղացու անդորրն ու խաղաղ կյանքը։
Փոխքաղաքապետի գրառումից մեկ օր անց`168.am-ի հարցին ի պատասխան ԱԱԾ–ից հայտնել էին, որ ադրբեջանական կողմն իրենց վերակարգերի տեղակայման վայրերում իրականացնում է անվտանգության ապահովմանն ուղղված աշխատանքներ և անհանգստանալու առիթ չկա:
թեգերը:
Պատային իրավիճակը իշխանության համար կարող է նույնիսկ կործանարար լինել. Հակոբյան
(Թարմացված է 21:50 05.03.2021)
Քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանը Sputnik Արմենիայի եթերում անդրադարձել է հայաստանյան ներքաղաքական զարգացումներին և դրանց հանգուցալուծման հնարավոր տարբերակներին։ Հակոբյան. «Պատային իրավիճակը կարող է իշխանության համար նույնիսկ կործանարար լինել»
Վիգեն Հակոբյանի դիտարկմամբ` խոսքը միակ տարբերակի մասին չէ, կան բազմաթիվ ճանապարհներ, որոնցից մեկը ներկա ընդդիմության առաջադրած պլան «ա»–ն է, որը նախատեսում է զանգվածային ճնշման միջոցով Նիկոլ Փաշինյանի չորս հենարանների թուլացում, որոնց մասին խոսել է Վազգեն Մանուկյանը։ Քաղտեխնոլոգը հիշատակեց նաև պլան «բ»–ն, որն ըստ էության ապստամբություն է քաղաքացիական հասարակության միջոցով և որն անհնազանդության դրսևորման տարբեր դրվագներ է պարունակում, բայց կարող է իրականացվել նաև առանց բռնության։
©
Photo : official site of the MoD of RA
«Ու քանի որ բանակն այս կամ այն ձևով ներգրավված է գործընթացներում, հետևաբար ընդհանուր առմամբ, ինչպես նշում է Ռոբերտ Քոչարյանը, չի բացառվում նաև ռազմական հեղաշրջման տարբերակը, որն, ի դեպ, լայնորեն կիրառվում է միջազգային պրակտիկայում։ Քանի որ թեման վերջերս ակտուալ էր, մամուլում կար հրապարակում առ այն, որ նախորդ երեք տարիների ընթացքում ամբողջ աշխարհում եղել է շուրջ 1500 ռազմական հեղաշրջում»,– նշում է քաղտեխնոլոգը։
Հակոբյանի տեղեկացմամբ` հետխորհրդային տարածքում դեռևս ռազմական հեղաշրջմամբ իշխանափոխություն տեղի չի ունեցել, մինչդեռ պալատական հեղաշրջումներ եղել են, ինչպես նաև տեղի են ունեցել արյունալի կամ թավշյա, գունավոր հեղափոխություններ։ Ըստ նրա` ռազմական հեղաշրջման գործիքակազմը յուրահատուկ բան չէ, որից վախենում են, մինչդեռ Ռոբերտ Քոչարյանն իր հայտնի ասուլիսում, ըստ քաղտեխնոլոգի, հասկացրեց, որ դա քաղաքական գործիքակազմում նույնպես ընկալվող և աշխարհի կողմից ընդունվող տարբերակ է։
«Այնուամենայնիվ ներքաղաքական գործընթացներն Հայաստանում այդքան էլ անհույս չեն։ Նույնիսկ պլան «ա»–ով նախատեսված գործողությունների արդյունքում ընդդիմությունն այդուհանդերձ կարողացավ կայունացնել փողոցում կանգնած իր զանգվածներին, որովհետև առաջին իսկ կոչից հետո մեծ թվով մարդիկ են հավաքվում։ Եթե նույնիսկ իրավիճակը պատային է, ինչպես շատերն են նշում, ապա պատային է նաև իշխանության համար և նույնիսկ կարող է կործանարար լինել, որովհետև իշխանությունը կորցրել է վերահսկողությունը ո՛չ միայն կառավարման համակարգի, այլև բանակի` ամենահզոր ուժային կառույցներից մեկի վրա»,– նշեց քաղտեխնոլոգը։
Պարոն Փաշինյան, ո՞նց եք. ընդդիմադիր պատգամավորը որոշեց խոսեցնել վարչապետին
Հակոբյանի համոզմամբ` պատային իրավիճակի հանգուցալուծման ճանապարհներ փնտրելու մեջ ռեսուրսներ ու ժամանակ չկորցնելու առումով շահագրգռված է նաև իշխանությունը։
Ի՞նչ պետք է ուտել քնելուց առաջ. բժիշկը խոսել է վտանգավոր սննդի մասին
(Թարմացված է 12:52 06.03.2021)
Մթերքի որոշ տեսակներ կան, որոնք քնելուց հետո կարող են քայքայիչ ազդեցություն ունենալ օրգանիզմի վրա: ԵՐԵՎԱՆ, 6 մարտի - Sputnik. Գաստրոէնտերոլոգ Նուրիա Դիանովան «Զվեզդա» հեռուստաալիքի եթերում ասել է, թե որ մթերքից պետք է խուսափել քնելուց առաջ:
«Քնելուց առաջ պետք է թեթև սնվել։ Դա հարմար է հատկապես նրանց, ովքեր խելահեղ ռիթմով են ապրում», - ընդգծել է Դիանովան:
Ցանկալի չէ սպիտակուց օգտագործել, խոսքը վերաբերում է նախևառաջ հավի, տավարի, խոզի և հորթի մսին։
Ո՞ր ժամին է պետք քնել նիհարելու համար. խորհուրդ է տալիս Լիլիթ Բաբասյանը
Բժիշկն ընդգծել է, որ օրվա ուշ ժամին այդպիսի սնունդը ծանր կլինի ստամոքսի համար: Բացի այդ, քնելուց առաջ միս ուտելը կհանգեցնի ախորժակի խանգարման: Առավոտյան մարդն ընդհանրապես կարող է հրաժարվել նախաճաշից:
Բժիշկը բացատրել է, որ գիշերը օրգանիզմում դանդաղում են բոլոր գործընթացները, այդ թվում` մարսողությունը: Այդ պատճառով ստամոքսը դյուրամարս սպիտակուցի կարիք ունի։
Ինչպես «վերագործարկել» օրգանիզմը երկու շաբաթվա ընթացքում. դիետոլոգի խորհուրդները
Բայց մսի սիրահարներն այլընտրանք ունեն՝ մանկական սննդի միսը, որը, Դիանովայի խոսքով, չի վնասի օրգանիզմը:
Օգտակար և սննդարար կարող են լինել նաև հատուկ կոկտեյլները: Դրանք կարող են փոխարինել թեթև սննդին:
Բժիշկի խոսքով՝ երեկոյան կարելի է բանջարեղենով ձվածեղ կամ կաթնաշոռ ուտել: Ձուկը ցանկալի է ուտել սուֆլեի կամ ֆիլեի տեսքով: Քնելուց առաջ որպես թեթև ուտեստ հարմար է նաև բանանը:
Ավելի վաղ բժիշկ-թերապևտ և սննդաբան Ֆիլիպ Կուզմենկոն ասել էր, թե ինչպես կարելի է ուտել գիշերն ու չգիրանալ: Մասնագետի խոսքով ՝ պետք է վերահսկել օրական կալորիաների ընդունման չափաքանակը:
Ինչպե՞ս է եղանակային փոփոխությունն ազդում մարդու օրգանիզմի վրա. պարզաբանում է Մանուկյանը