Սելենա Ռիխտեր` դուդուկին սիրահարված վերլուծաբանը

Դուդուկը տղամարդու գործիք է համարվում։ Սակայն փառատոնի մասնակից մոսկվաբնակ դուդուկահար Սելենա Ռիխտերը պատրաստ է պնդել հակառակը։ Նա Sрutnik-ի հետ զրույցում խոսել է այն մասին, թե ովքեր պետք է դուդուկ նվագեն` տղամարդի՞կ, թե՞ կանայք, խոսել է նաև առեղծվածային պատահականությունների մասին։ Զրուցել է Լև Ռիժկովը։

- Սելենա, ինչո՞ւ են այդքան քիչ թվով կանայք ընտրում դուդուկը։ Չէ՞ որ այն ծանր գործիք չէ։ Թավջութակ նվագում են, իսկ դուդուկ` ոչ։ Ո՞րն է պատճառը։

— Պատճառը ծիծաղելու աստիճան պարզ է. դուդուկի վրա նվագելիս դեմքը մի փոքր այլայլվում է, այտերն էլ փքվում են։ Իսկ կանայք չեն սիրում, երբ նման դեֆորմացիա է տեղի ունենում։ Թեև անցյալ տարի փառատոնին կար մի հայ աղջիկ, կոնսերվատորիայի շրջանավարտ, որը դուդուկ էր նվագում։

- Իսկ դուք մտավախություն չունե՞ք, որ դուդուկ նվագելիս ձեր այտերը կփքվեն։

— Ինձ այդ խնդիրը երբեք էլ չի անհանգստացրել։ Նախևառաջ այն պատճառով, որ դուդուկի համերգների ընթացքում կարևորը ձայնն է։ Իսկ արտաքինը երկրորդական է։ Բացի այդ, կարելի է այնպես նվագել, որ դեմքը չաղավաղվի։

- Ինչպե՞ս սկսեցիք դուդուկ նվագել։

— Քայլում էի Մոսկվայի մետրոյի անցումով։ 10-12 տարի առաջ էր։ Այդ ժամանակ անցումներում դեռ կրպակներ կային։ Դրանցից մեկից երաժշտություն էր հնչում։ Այնքան արտասովոր, այնքան հրաշալի, որ ես տեղում քարացա։ Պատկերացում անգամ չունեի, թե ինչ գործիք է հնչում։ Մոտեցա կրպակին և հարցրի. «Այդ ի՞նչ սկավառակ է»։ Ու այդպես ես առաջին անգամ դուդուկ լսեցի։

Վարակվեցի այդ գաղափարով։ Ես կարդացի համացանցում գտած բոլոր հոդվածները, այնտեղ էլ գտա իմ առաջին գործիքը, որը գնեցի 100 դոլարով։ Դա մեծ հաշվով նույնիսկ գործիք չէր։ Բայց դուդուկի հետ առաջին շփումը ստացվեց։ Հետո սկսեցի պրոֆեսիոնալ գործիքներ գնել։ Սակայն դեռ չէի կարողանում հասկանալ, թե ինչպես է պետք ճիշտ ձայներ ստանալ այդ գործիքով։ Դուդուկը նախկինի պես շարունակում էր առեղծված մնալ ինձ համար։

- Ինձ թվում է` դուդուկը քունգ-ֆուի նման է։ Առանց ուսուցչի գործը գլուխ չի գա։ Ինչպես հասկանում եմ, դուք գտա՞ք ձեր ուսուցչին։

— Նրան գտնելու համար երեք տարի պահանջվեց։ Ուսուցչիս գտա Երևանում։ Առաջին անգամ ընկերուհիներիս հետ Երևան գնացի պարզապես զվարճանալու։ Մեր կուրսում Հայաստանից մի տղա էր սովորում, որը միշտ մեզ հյուր էր կանչում։ Եվ ահա մենք աղջիկներով մեկնեցինք Հայաստան։ Եվ այնտեղ ինձ խորհուրդ տվեցին հյուր գնալ և ծանոթանալ Գեորգի Վարդանովիչ Մինասովի հետ։ Ես մտածեցի. «Ինչպե՞ս։ Գնամ, ասեմ. «Բարև ձեզ, եկել եմ ձեզ հետ ծանոթանալու համար»»։ Մի խոսքով այդ միտքն ինձ հետ էր պահում։

- Ի վերջո համարձակվեցի՞ք։

— Համարձակվեցի։ Եվ ինձ շատ լավ ընդունեցին։ Այդ պահից իրադարձությունների շարան սկսվեց, որն ինձ շատ օգնեց։ Ամեն ինչ շատ լավ էր ստացվում։ Աստղերը հաջող դասավորվեցին։ Կյանքումս սկսեցին հայտնվել մարդիկ, որոնք օգնում էին ինձ։ Եվ ես հասկանում էի, որ ճիշտ ուղու վրա եմ։

- Կարելի է ասել` հաջողության քամի փչեց։

— Այո։ բոլոր իմ նախաձեռնությունները հաջողությամբ էին պսակվում։ Մենք հնարավորություն ունեինք ամռանը Հայաստան գալու և շփվելու Գեորգի Վարդանովիչի հետ։ Դա ինձ մեծ էներգիա էր հաղորդում և ուժ տալիս, որպեսզի ես ամբողջ տարին դուդուկ նվագեմ։

- Իսկ ինչպե՞ս էր արտահայտվում հաջողությունը։

— Ես համախոհներ ձեռք բերեցի։ Չէ որ երաժիշտն առանց միջավայրի գոյություն ունենալ չի կարող։ Երաժշտին անհրաժեշտ է և՛ շփում, և՛ լսարան, և՛ նյութեր, որով նա պետք է պարապի։ Եվ միայն այդ ժամանակ ես ուժ գտնում կատարելագործվելու համար։ Առաջին մի քանի տարին շատ դժվար էր, ես ինքս ինձ համար էի նվագում։ Իսկ հետո, երբ բարենպաստ հանգամանքների հաջողության ալիք բարձրացավ, ինձ սկսեցին հրավիրել խմբերում նվագելու։

Մի քանի տարի առաջ էլ ստեղծվեց դուդուկի փառատոնը, դուդուկի դպրոցը, սկսեցին համաժողովներ անցկացվել։ Բոլոր կողմերից ակտիվություն նկատվեց, ինչն ավելի էր ամրապնդում ու հաստատուն դարձնում այն գաղափարը, որ քո գործը քեզնից բացի մյուսներին էլ է հետաքրքիր։ Ժամանակ առ ժամանակ մի քանի համույթների հետ եմ աշխատում։ Եվ կա մի խումբ, որի հետ համագործակցում եմ մշտական հիմունքով։ Կա նաև մեկ այլ նախագիծ` ռուսական ժողովրդական երգերով։

- Դուդուկի ուղեկցությա՞մբ։

— Համույթը կոչվում է «Պովերիե», մենք մեկտեղել ենք հայկական և ռուսական ժողովրդական երաժշտությունը։ Պատրաստի ստեղծագործություններ կան, որոնցում բանահյուսության մոտիվները միաձուլվում են։

- Սելենա, իսկ փոքր տարիքում ի՞նչ էիք երազում։ Չեմ կարծում, որ երազել եք դուդուկահար դառնալու մասին։

— Մայրս երաժիշտ է։ Ավարտել է կոնսերվատորիան և դասավանդել Յարոսլավլի երաժշտական ուսումնարանում։ Այդ պատճառով ես էլ երաժշտական կրթություն ունեմ։ Ավարտել եմ երաժշտական դպրոցի դաշնամուրի բաժինը։ Բայց այն ժամանակ միայն մաթեմատիկա էի սիրում։ Միայն դրանով զբաղվում։ Ես ինձ գործարար էի պատկերացնում, լուրջ մարդ և շատ էի զբաղվում գիտությամբ։

- Իսկ այսօր դուք ո՞ր ոլորտում եք աշխատում` գիտությա՞ն, թե՞ երաժշտության։

— Ժամանակիս 50% տրամադրում եմ աշխատանքին, մյուս 50%-ը` երաժշտությանը։ Վերլուծաբան եմ աշխատում մի ընկերությունում, որը հաճախորդների պատվերներով ծրագրային ապահովում է մշակում։ Ես շփվում եմ հաճախորդների հետ և նրանց ծրագրային պրոդուկտներ առաջարկում։ Ավելի լավ կլինի ասել` վերլուծաբան եմ։

- Աշխատավայրում գիտե՞ն, որ դուք դուդուկ եք նվագում։

— Իհարկե, գիտեն։ Չէ որ մենք «Օզերո-Էլ» նախագծով մասնակցեցինք «Գլխավոր բեմը» շոուին, որը ցուցադրվում է «Ռոսիա» հեռուստաընկերության եթերում։ Ես մեկ ամիս շարունակ չաշխատեցի, ինձ ընդառաջեցին ու երկարատև արձակուրդ տվեցին։

- Ի՞նչ կմաղթեիք Հայաստանում գտնվող մեր ընթերցողներին։

— Ի՞նչ կարող եմ մաղթել։ Կարևոր չէ` ինչով ես զբաղվում` երաժշտությամբ, թե մեկ այլ գործով։ Կարևորը ինքդ քեզ չխաբելն է։ Պետք է կարողանաս ընտրել այն, ինչն իսկապես հետաքրքիր է քեզ։ Եթե նպատակ կա, ցանկություն կա, կարևորը չմոլորվելն է ու ճիշտ ուղուց չշեղվելը։ Ես չեմ մաղթում հասնել նպատակին։ Ես մաղթում եմ չդավաճանել ձեր ցանկություններին ։

- Հաճա՞խ եք Հայաստանում լինում։

— Հայաստանն ինձ ոգեշնչում և ուժ է տալիս։ Ամեն տարի ընտանիքիս հետ մեկնում եմ Հայաստան հանգստանալու։ Ամռանն անպայման մի քանի օր Սևանում ենք անցկացնում։ Այնտեղ ես շփվում եմ ուսուցչիս` Գեորգի Վարդանովիչի հետ` կլոր տարին դրական էներգիայով լցվելու համար։ Հայաստանում էլ բոլորը միշտ սիրով և ջերմությամբ են դիմավորում (բարեհամբույր ու սրտաբաց)։ Հայաստանը հրաշալի երկիր է, որը միշտ կանչում է մեզ։