ԵՐԵՎԱՆ, 13 փետրվար — Sputnik. Սերժ Սարգսյանի թիկնազորի նախկին պետ և «Յանս» ռեստորանային համալիրի սեփականատեր Վաչագան Ղազարյանի ու նրա կնոջ՝ Ռուզաննա Բեգլարյանի կողմից «Յանս» ռեստորանի նախկին գլխավոր հաշվապահ Սուսաննա Արիստակեսյանից 40 մլն դրամ շորթում կատարելու դեպքի առթիվ հարուցված քրեական գործը կարճվել է։ Տեղեկությունը Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում հաստատեցին ՀՔԾ մամուլի ծառայությունից։
«Քրեական գործի առթիվ որոշում է կայացվել Վաչագան Ղազարյանի և Ռուզաննա Բեգլարյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում չիրականացնել հանցակազմի բացակայության պատճառով»,–ասացին ՀՔԾ–ից։։
Հիշեցնենք, որ 2018 թվականի նոյեմբերին ՔԿ-ն հայտնել էր, որ «Սելենա» ՍՊԸ-ին պատկանող «Յանս» ռեստորանային համալիրի գործունեության ընթացքում հայտնաբերվել են հանցավոր մի շարք դրսևորումներ, որոնց հետևանքով պետությանը պատճառված վնասը, նախնական հաշվարկներով, կազմում է 1 մլրդ 163 մլն 516 հազ 352 ՀՀ դրամ։
Դատարանը բավարարել է Սերժ Սարգսյանի թիկնազորի նախկին պետ Վաչագան Ղազարյանի հայցը
Հարուցվել էր նոր քրեական գործ՝ առանձնապես խոշոր չափերով հարկեր վճարելուց խուսափելու դեպքի առթիվ և ուղարկվել ՀՀ հատուկ քննչական ծառայություն՝ նկատի ունենալով, որ Ռուզաննա Բեգլարյանի և Վաչագան Ղազարյանի վերաբերյալ քրեական գործ է քննվում ՀՔԾ-ում։
Վաչագան Ղազարյանը 50 մլն դրամ գրավի դիմաց ազատ է արձակվել
Հիշեցնենք` ՀՀ ԱԱԾ պետական պահպանության ծառայության պետի նախկին առաջին տեղակալ Վաչագան Ղազարյանի և նրա կնոջ` Ռուզաննա Բեգլարյանի նկատմամբ հարուցվել էր քրեական գործ`նախնական համաձայնությամբ հանցավոր ճանապարհով ստացված առանձնապես խոշոր չափերով գույքն օրինականացնելու (փողերի լվացման)՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 190-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով նախատեսված առերևույթ հանցագործության դեպքի առթիվ։
ԵՐԵՎԱՆ, 24 հունվարի – Sputnik. ԵՊԲՀ-ում մեկնարկել են «Ուղեղի հիմնարար հետազոտությունների գիտակրթական կենտրոնի» շինարարական աշխատանքները։ Տեղեկությունը հայտնում է համալսարանի ռեկտոր Արմեն Մուրադյանը։
«Գիտական բացառիկ լավ լուր՝ սկսել ենք մեր «Ուղեղի կենտրոնի» կառուցումը։ Կենտրոնը կառուցվում է ՀՀ «Կրթության բարելավում» ծրագրի շրջանակներում, Համաշխարհային Բանկի և ԵՊԲՀ աջակցությամբ։ ՈՒՀՀԳԿ, Horizon 2020 Cobrain և ՀՀ «Նեյրոկենսաբանական գործընթացների վերծանումը նորմայում և ախտաբանության մեջ՝ սաղմից մինչև ծերացող ուղեղ» դրամաշնորհային ծրագրերը միասին հիմնելու են ՀՀ-ում աշխարհին ներկայանալիք «Ուղեղի հետազոտությունների գերազանցության կենտրոնը», - գրել է նա։
Կենտրոնը կդառնա բժշկակենսաբանության նոր գիտակրթական կենտրոն, որտեղ երիտասարդ հետազոտողները և գիտնականները կունենան հնարավորություն զբաղվելու գիտությամբ և ձեռք բերելու հետազոտական հմտություններ։
Ծրագրի մասնակիցները վստահեցնում են, որ կենտրոնը կառուցվելու է ամուր հիմքերի վրա:
«Հիվանդանոցում եմ պացիենտի կարգավիճակում». Բժշկականի ռեկտորը վարակվել է կորոնավիրուսով
Ժաննա Պողոսյան, Sputnik Արմենիա
Վանաձորը մեզ ուրախացրեց մարզային քաղաքի համար փոքր–ինչ արտասովոր աշխուժությամբ։ Ձմեռային փողոցներում տասնյակ մարդիկ կան. ոմանք շտապում են, ոմանք հանգիստ ճեմում։ Գլխավոր փողոցներից մեկում` Տիգրան Մեծում, մի քանի մարդ իրար հետևից մտնում են երկու շենքերի միջև գտնվող նեղ նրբանցքը, որտեղից գունեղ շարքեր են երևում և հոտերի բազմազանություն է տիրում. այստեղ է գտնվում քաղաքի ամենաաշխույժ շուկաներից մեկը։ Անվանումն էլ իր նման յուրահատուկ է` «Լաչինի միջանցք»։
– Լաչին է կոչվել 90-ականներին` պատերազմի ժամանակ։ Միջանցքի ա նման, չէ՞, – ժպտալով հարցնում է արտաքինից մոտ 30 տարեկան վաճառողը։
– Ինչքան ինձ հիշում եմ, ստեղ միշտ շուկա է եղել։ Խորհրդային տարիներին էս տները չկային, մեքենա կարող էր անցնել էս ճանապարհով, էնքան լայն էր, – պատմում է մեկ այլ վաճառող։ Նրա դիմաց աղացած ու չաղացած սուրճի մի քանի պարկ է դրված։ Մեր զրույցի ժամանակ վաճառասեղանին մի կին է մոտենում, սուրճ ընտրելով, մեզ նայում։
– Իսկ խորհրդային տարիներին շուկան ինչպե՞ս էր կոչվում։
– Անուն չուներ, ոնց որ թե, – փորձում է մտաբերել ավելի մեծահասակ վաճառողը, – էն ժամանակ վաճառողներն ավելի քիչ էին, ու քաղաքում վաճառքի ավելի հայտնի կետեր կային..., – հանկարծ տղամարդն ինչ–որ բան է հիշում, – Մարտուն քեռուն հարցրեք, ստեղ շատ վաղուց է ապրում։
Մարտուն քեռին կաշվե գլխարկով է, ձեռքին հավկիթներով տոպրակ կա։
– Այստեղ ե՞ք ապրում, – հարցնում եմ ես։
– Հա, հեսա իմ տունը, – ցույց է տալիս նա կոշիկի խանութի ուղղությամբ։
– Չհասկացա, – տարակուսում եմ ես։
– Իսկ դու մի քանի քայլ հետ արա ու կտեսնես։
Նրա խորհրդին հետևելով հետ եմ գնում, և «Լիմար» ցուցանակով մեկ հարկանի խանութի հետևում երկհարկանի մոխրագույն տուն է երևում։
– Էրեխեքի պատվի՞ն է։ Լիանա՞, Մարիա՞մ։
– Գուշակեցիր, Լիանա, – ասում է, ժպտում է Մարտուն քեռին, – Լիանան մեծ թոռս է, հինգերորդ դասարանում է սովորում։ Իսկ «մար»–ը երկվորյակ թոռներիս պատվին` Մարատ և Մարտուն։
Մարտուն Լալայանը որդու հետ կոշիկի և գործվածքեղենի խանութը բացել է 12 տարի առաջ։ Շուկան արդեն այն ժամանակ էր «Լաչին» կոչվում։
– «Լաչին» անունը ստացավ 90-ականների արցախյան պատերազմի ամենաթեժ ժամանակ, – պատմում է Լալայանը, – 1992 թվականին Լաչինի միջանցքը մե՛կ հայերի կողմն էր անցնում, մե՛կ ադրբեջանցիների, միշտ կռիվ էր գնում այդ միջանցքի համար։ Նույնը ստեղ` ամեն օր վաճառողները շուկայի ամեն սանտիմետրի համար կռիվ էին անում։ Մենք ստեղ էինք ապրում, ու միշտ տեսնում ու լսում էինք էդ կռիվները, – պատմում է Լալայանը։
– Ստեղ արցախյան մարտերից ավելի թեժ մարտեր էին գնում, – կատակում է երիտասարդ վաճառողը,– հիմա էլ կռվելու համար հատուկ ժամ ունենք ամեն օր։
Տղամարդիկ ծիծաղում են։ Արցախյան նոր պատերազմի մասին եմ նրանց հարցնում, որի հետևանքով Հայաստանին ամբողջ Լաչինից (Բերձոր) միայն մի միջանցք մնաց, այն էլ` ռուս խաղաղապահների հսկողության տակ։
– Մեզ էլ խաղաղապահները չէին խանգարի, – կրկին կատակում է երիտասարդը։
Իսկ Լալայանը շարունակում է պատմել` ցույց տալով այն վաճառասեղանը, որտեղ նրանք հավաքվում էին պատերազմի օրերին, ծխախոտ ու այլ իրեր բերում ռազմաճակատ ուղարկելու համար։
– Արծրունին էինք լսում միասին։ Հետո իզուր ամեն ինչ էդ տղու վրա քցեցին, – ասում է մեկ այլ տարիքով վաճառող։
– Նիկոլի վրա էլ, – ասում է մյուսը։
– Հա՞ – զարմանում եմ ես։
– Հա, բա ինչ, – վստահ ասում է նա, – մեր մոտ ամենալավ առևտուրը հեղափոխության տարին է եղել։ Էնքան մարդ էր Երևանից գալիս, զբոսաշրջիկներ, իրանցիներ, ղազախներ...
2018 թվականից հետո շուկայում գործերը վատ էին։ Մրգերի 60-ամյա վաճառողն ասում է, որ վերջին մեկ տարում առևտուրն այնքան քիչ էր, որ նույնիսկ մտածում էր իր նախկին գործին վերադառնալու մասին։
– 30 տարի վարորդ եմ աշխատել հրշեջ ծառայությունում։ Հետո թոշակի անցա։ Ձանձրույթից չմեռնելու համար շուկա մտա։ Սկզբում վատ չէր, բայց հիմա... Հազիվ հացի փող եմ առնում։
Այսօր շուկայի և իրական «Լաչինի միջանցքի» նմանությունը միայն երկուսի նեղ լինելու մեջ է. շուկայում ավելորդ սանտիմետրի համար այլևս ոչ ոք չի պայքարում։
– Սաղ կյանքս էս շուկա որպես գնորդ եմ եկել, միշտ նկատել եմ, որ ազատ տեղ կա։ Հենց թոշակի անցա, միանգամից եկա ստեղ ու իմ սեղանիկը բացեցի։ Ոչ մեկ ոչ մի բան նույնիսկ չհարցրեց։
Լուսանկարվել տղամարդը չցանկացավ։ Բացատրեց, որ այնքան չի սիրում լուսանկարվել, որ նույնիսկ ձգձգում է անձնագրի փոխումը, որի ժամկետը վաղուց լրացել է։
Մերձակայքում «Լաչին Սիթի» անունով հսկայական խանութ է գործում։ Խանութը հավակնում է սուպերմարկետի կոչման. այստեղ կարելի է գտնել ամեն ինչ` վարսակալից մինչև սպասք։
– Իսկ ինչի՞ «Լաչին Սիթի», – հարցնում եմ տնօրենին։
– Բա էլ ի՞նչ, – ժպտում է նա, – շուկան «Լաչին» է կոչվում, մենք էլ, որ 2009–ին խանութը բացեցինք, ամենահարմար անունն ընտրեցինք։
«Լաչին Սիթիի» հարևանությամբ սուրճի սարք է դրված, որի վրա գրված է «Լաչին սուրճ»։
Շուկայի ժողովրդական անվանումն այնքան է տարածվել, որ նույնիսկ Գուգլի քարտեզը որոնման ժամանակ «Լաչինի միջանցք» բառակապակցություն գրելիս երկու տարբերակ է առաջարկում` Արցախի և Վանաձորի։
«Լաչինի շուկան» Տիգրան Մեծ փողոցն Արցախ այգու հետ է կապում։ Այգում մի քանի հուշարձան կա ու «Արցախ» առևտրի կենտրոնն է գործում։ Շենքի վրա Արցախի խորհրդանիշ «Մենք ենք մեր սարերը» հուշարձանի (Տատիկ–Պապիկ) նարնջագույն պատկերն է: Իրական Արցախի նման այգին էլ դատարկվել է. ասում են` տարվա տաք եղանակին այստեղ ասեղ գցելու տեղ չկա։ Ե՞րբ Արցախում կրկին գարուն կգա։
ԵՐԵՎԱՆ, 24 հունվարի – Sputnik. Ադրբեջանական գերության մեջ հայտնված Արթուր Ղազարյանը չի պատմել, թե ինչեր է ապրել այնտեղ` հավատարիմ մնալով քրիստոնեական պատվիրաններին, սակայն ադրբեջանցի զինվորների վերաբերմունքն իր նկատմամբ ավելի զուսպ է եղել, քան մնացած հայ գերիների նկատմամբ։
Արթուր Ղազարյանը ծնվել է Ստեփանակերտում, մեծացել ուսուցիչների ընտանիքում, դպրոցն ավարտել գերազանցությամբ։ Ապա մեկնել է Մոսկվա, սովորել Լենինի անվան մանկավարժական ինստիտուտի մաթեմատիկայի բաժնում. ինստիտուտն ավարտելուց հետո մնացել է Մոսկվայում։ Կյանքի մեծ մասը նվիրել է մանկավարժությանը։ 2000-ականների սկզբից Ղազարյանը ծառայել է Մոսկվայի վանքերից մեկում, իսկ 2013 թվականի ամռանն իրագործել իր վաղեմի ցանկությունը` վերադարձել հայրենիք` Արցախ։ Նա ուսուցչություն է արել Վանք գյուղում, այնուհետև Լաչինի շրջանի գյուղերից մեկում, իսկ 2020 թվականի սեպտեմբերին Շուշիի քոլեջից հրավերք ստացել։ Շուշիում էր, երբ սկսվեց պատերազմը։
Շուշիի մյուս բնակիչների հետ մեկտեղ Ղազարյանը ծանր օրեր է ապրել ապաստարանում։ Քաղաքն աստիճանաբար դատարկվում էր, նրան էլ խոստացել էին Երևան տեղափոխել, բայց...
Ղազարյանի որդին` Ալեքսեյը, որը վերջին անգամ նոյեմբերի 5-ին էր հոր հետ խոսել հեռախոսով, լուրջ մտահոգվել էր ծնողից լուր չունենալով։ Ալեքսեյը դիմել էր «Կոմերսանտ» թերթին` խնդրելով օգնել գտնել հորը։ Տղային օգնելու համար խմբագրությունը «խառնել» էր Բաքվի իր կապերից։
Արթուր Ղազարյանը գիտեր` թշնամին գրեթե քաղաք է մտել։ Հասկանալով, որ անելանելի իրավիճակում է` արցախցի ուսուցիչը որոշում է դուրս գալ ապաստարանից և թաքնվել վանքում։ Ինչպես ինքն է ասում` եթե որևէ վատ բան պետք է պատահեր, թող դա տեղի ունենար եկեղեցում։ Թաքնված լինելով Ղազանչեցոց եկեղեցու մի մեկուսի անկյունում` նա մոտակայքում գտնվող դպրոցից ադրբեջանական երգի ձայներ էր լսում, դաշնամուր էին նվագում։ Տեսնում էր` ինչպես են զինվորականները մտնում եկեղեցի և հասկանում, որ շուտով իրեն էլ կհայտնաբերեն։ Որոշ ժամանակ անց հայտնի դարձավ, որ հենց այդ գերիի մասին է հարցնում Ադրբեջանի «բարձր ղեկավարությունը»։
Ինչով են զբաղված ԱՀ իշխանությունները. Դավիթ Բաբայանը` գերիների և Արցախի կարգավիճակի մասին
Ղազարյանն իր աչքով տեսավ, թե ադրբեջանցիներն ինչպես են գերեվարում Շուշիի 83-ամյա Ջոնիկ Թևոսյանին` ծեր ու հիվանդ մարդու, ով 32 տարի առաջ սումգայիթյան ողբերգությունն էր վերապրել (տարեց տղամարդու խոշտանգման կադրերը ադրբեջանցիները տարածել էին համացանցում)։
Կային նաև այլ գերեվարված հայեր։ Նրանց կապկպած նկուղում էին պահում։ Ղազարյանը պատմում է, որ օրական կես թխվածքաբլիթ էր ուտում ու ավելորդ անգամ վախենում էր կարիքները հոգալու համար դիմել` չցանկանալով զայրացնել հսկողներին` գերիների նկատմամբ ագրեսիա չառաջացնելու համար։
Այո, նրան ևս ստիպում էին ասել, որ Արցախն Ադրբեջան է, բայց նա հեզությամբ ասում էր, որ Արցախը Աստծունն է, ինչպես և աշխարհի բոլոր երկրները` Ռուսաստանը, Կանադան, Ֆրանսիան... բոլոր երկրներն Աստծունն են։ Ղազարյանը բացատրում է, որ ադրբեջանցիները չէին կարող դա չընդունել, քանի որ Ղուրանում էլ այդպես է ասվում։
«Կոմերսանտին» տված հարցազրույցում Ղազարյանը պատմել է, թե ինչպես էին իրենց շարում հրապարակում, ադրբեջանցի զինվորների և սպաների առաջ և որոշ դասեր տալիս։ Նա չի մանրամասնել, թե կոնկրետ ինչեր են արել, բայց նշել է, որ գերիների նկատմամբ միշտ էլ անառողջ ու դաժան վերաբերմունք է լինում։
Նոյեմբերի վերջին Ղազարյանն արդեն Բաքվում էր, այնտեղ նրան մեկուսարանում են պահել մինչև հունվարի 9-ը։ Որոշ հասարակական գործիչներ ուսուցչին նույնիսկ Բաքվով զբոսանքի են տարել, նաև շատրվանների հրապարակի հայկական եկեղեցին են այցելել։
Դավիթ Բաբայանը գերիների հարցով դիմել է միջազգային կառույցներին
Այսօր Ղազարյանն արդեն Մոսկվայում է, իր ընտանիքի մոտ։ Գերությունից նրա փրկության պատմությունը զավեշտալի է. տանջանքներից և ստորացումներից հետո, մարդուն կարելի է նաև զբոսանքի տանել, երբ դա պահանջում է «բարձր ղեկավարությունը»` ցանկանալով ռուսական լուրջ պարբերականի աչքին «բարեկիրթ» թվալ գերիների հետ շփման հարցում։ Իսկ խոշտանգումներով, սպանություններով, անարգանքի ու պղծման տեսարաններով տեսանյութերը թող տարածվեն սոցցանցերում, զուտ պրոֆիլակտիկայի համար...