ԵՐԵՎԱՆ, 17 հունվարի — Sputnik. Հայաստանում ծածանների տնտեսությունները փակման եզրին են, վստահեցնում է Ձուկ արտադրողների և արտահանողների միության նախագահ Արթուր Աթոյանը։
Նրա խոսքով` այդ տնտեսությունները ստեղծվել են դեռ 60-ական թթ-ին Սիս և Արմաշ համայնքներում (Արարատի մարզ)։ Սիս համայնքում օգտագործում են հորերի ջրերը, Արմաշում` վերգետնյա ջրերը (մակերեսային ջրերը կամ բաց ջրամբարները)։
Տնտեսությունները ստեղծվել են` հաշվի առնելով Հայաստանի կլիմայական պայմանները, տնտեսական խնդիրները։ Ստեղծմանը զուգահեռ լուծվել են թռչունների միգրացիայի, տեղումների և հողը մաքրելու հարցերը։
«Կարպային (ծածան) տնտեսություններն աճեցնում են էժան, բայց էկոլոգիապես մաքուր ձուկ, քանի որ կարպերը սնվում են բնական սննդով։ Տնտեսությունները նաև ռազմավարական հարց են լուծում, այն է` երկրի ներսում պարենի ստեղծումը», — ասաց Աթոյանը։
Նրա խոսքով` այդ ձկնատեսակը հարուստ է վիտամիններով, որոնք պետք են մարդուն սրտի և ուղեղի կաթվածից պաշտպանվելու համար։ Ծածանի բուծման շնորհիվ նախկինում ջրով պատված տարածքները մաքրվում են աղից։
«Աղի արտաքին շերտը մաքրվում է ծածանների տնտեսությունների հաշվին։ Ծածանների կենսագործունեության մնացորդները պարարտանյութ են դառնում հողի համար։ Արդեն մեկ կամ երկու տարի հետո կարելի է աճեցնել բանջարաբոստանային կուլտուրա», — ասաց Աթոյանը։
Ծածանի մեկ կիլոգրամը մոտավորապես 800 դրամ է, ինչը Հայաստանի դեպքում վատ գին չէ։
Բայց Հայաստանում նման տնտեսությունները տարածելու համար պետք են ջրային պաշարներ և համապատասխան պայմաններ։ Չնայած գնին` կա նաև իրացման խնդիր, քանի որ ավազանները (Սիս համայնքում) ձմռանը փակում են` դրանից առաջ վաճառելով ամբողջ ձուկը։
Աթոյանի կարծիքով` հարցը պետք է լուծել սուբսիդավորմամբ, այլապես այդ ձկների բուծման 40-ամյա փորձը կկորչի։
«Բուծումը կրում է սեզոնային բնույթ։ Հիմնականում աշնանը լճերում ջուրը դատարկում են, իսկ ամբողջ ձուկը միանգամից վաճառում են, արդյունքում առաջարկն ավելի շատ է լինում, քան պահանջարկը։ Տարվա մյուս եղանակներին շուկայում ձուկ չի լինում», — ասաց Աթոյանը։
Արմաշ համայնքում աստիճանաբար անցում են կատարում շուրջամյա աշխատանքի, իսկ Սիս համայնքում այդ հարցը դեռ չի լուծվել։
Ձկնային տնտեսությունների մեծամասնության հիմնական խնդիրը բանկերին ունեցած պարտքերն են։ Բացի այդ, տնտեսությունների համար նվազեցվել է սպառվող ջրի հնարավոր ծավալը։ Աթոյանի խոսքով` պետք է վերանայել քվոտաները, հատկապես հորերի ջրի օգտագործման հարցում, առավել ևս, որ վերջին ժամանակաշրջանում դրանցում ճնշումը բարձրացել է։
