ԵՐԵՎԱՆ, 17 դեկտեմբերի — Sputnik, Նելլի Դանիելյան. Երևանի ամենաբանուկ տարածքում տեղադրված «Կժով աղջիկը» քանդակը ծանոթ է բոլոր երևանցիներին, բայց քչերը գիտեն քանդակի անունը, տարիքն ու պատմությունը։ Քչերն են նկատել նաև, որ աղջիկը զրկվել է ձեռք ու ոտքից։
Հին Երևանի շուրջ 80 տարի կանգուն մնացած ևս մի վկան վերացման վտանգի տակ է։ Պետական ծրագրերում քանդակի վերանորոգման մասին որևէ հիշատակում չկա։
Տարիներ շարունակ անուշադրության մատնված հուշարձանի կժից արդեն մի քանի տասնամյակ է` ջուր չի հոսում։ Վերջին տարիներին ջարդվել են ոչ միայն արձանի ձեռքն ու ոտքը, այլև կժի մի մասը։
Աբովյան փողոցի սկզբնամասից դեպի Սարալանջ բարձրացող ճանապարհը շուրջ 100 տարի առաջ քաղաքի ամենաբանուկ հատվածն էր։ Քանաքեռ տանող ճանապարհին ամռանն ամենակարևորը խմելու ջուրն էր։
Այս տեսակետից քանդակի տեղադրման վայրի ընտրությունը պատահական չէր, քանի որ այն նաև աղբյուր էր ծառայում։ Ժամանակին քանդակ-աղջկա ձեռքի կժից ջուր էր հոսում։
«Պետք է պատկերացնել, թե ծարաված անցորդն ինչպիսի հաճույք կարող է ստանալ այդ կենսախինդ աղջկա գրկած կժից հոսող աղբյուրի սառնորակ, զուլալ ջուրը խմելիս»,- ժամանակին ասել է քանդակի հեղինակ Այծեմնիկ Ուրարտուն։
Նա ծնվել է Կարսում (1899-1974), սովորել է Թիֆլիսում, ավարտել Բաքվի բարձրագույն գեղարվեստական դպրոցը, կրթությունը շարունակել Մոսկվայում և տեղափոխվել Երևան` աշխատելու։
Այծեմնիկ Ուրարտուն կրթություն ստացած առաջին հայ քանդակագործուհին է, որի ամենագեղեցիկ ու ամենաճանաչված գործերից մեկն այսօր` տեղադրումից 78 տարի անց ոչ միայն անուշադրության է մատնված, այլև կիսավեր։
